Κοινό αντιυπερτασικό φάρμακο μειώνει τη διάταση της αορτής στο σύνδρομο Marfan

Ένα κοινό φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης στον γενικό πληθυσμό βρέθηκε ότι μειώνει σημαντικά ένα επικίνδυνο και συχνά θανατηφόρο καρδιακό πρόβλημα σε ασθενείς με σύνδρομο Marfan.

Τα αποτελέσματα της μελέτης COMPARE (COzaar in Marfan PAtients Reduces aortic Enlargement) έδειξαν ότι οι ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν με Λοσαρτάνη (Cozaar) είχαν σημαντικά μειωμένη συχνότητα αορτικής διάτασης μετά από 3 χρόνια σε σύγκριση με ασθενείς που δεν λάμβαναν αυτή τη θεραπεία.

« Η μελέτη μας είναι η πρώτη μεγάλη, προοπτική τυχαιοποιημένη μελέτη που αξιολογεί τα αποτελέσματα της λοσαρτάνης στην διάταση της αορτής σε ενήλικες με σύνδρομο Marfan, και επιβεβαιώνει προηγούμενα ευρήματα μοντέλου με ποντίκια» είπε ο επικεφαλής ερευνητής Maarten Groenink MD, PhD του Τμήματος Καρδιολογίας και Ακτινολογίας στο Ακαδημαϊκό Ιατρικό Κέντρο του Άμστερνταμ ,στην Ολλανδία.

« Είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι που ένα τόσο συχνά χρησιμοποιούμενο φάρμακο που είναι φτηνό και έχει γνωστές παρενέργειες , μπορεί να έχει τόσο σημαντική επίδραση σε αυτόν τον τόσο σοβαρό και τρομακτικό παράγοντα κινδύνου για αυτούς τους ασθενείς. Αυτά τα ευρήματα μπορεί να αλλάξουν την καθιερωμένη κλινική διαχείριση».

Το σύνδρομο Marfan, μια κληρονομική διαταραχή του συνδετικού ιστού, επηρεάζει 2-3 ανά 10.000 άτομα. Προκαλεί προοδευτική διάταση της αορτής , και την καθιστά ευάλωτη σε ρήξη , που μπορεί να είναι μοιραία σε πάνω από 50% των περιπτώσεων. Επί του παρόντος η μόνη αποτελεσματική θεραπεία είναι η προληπτική  χειρουργική αντικατάσταση της ρίζας της αορτής.

    
Επιπλέον από τη μείωση της αρτηριακής πίεσης, το κύριο όφελος της λοσαρτάνης πιστεύεται ότι είναι η επίδρασή της στην βιοχημική διαδικασία που προκαλεί αορτική διάταση.

Για να εκτιμηθεί αυτό , η μελέτη COMPARE συμπεριέλαβε 233 συμμετέχοντες (47% γυναίκες) με σύνδρομο Marfan και από τα 4 Ακαδημαϊκά κέντρα ελέγχου  Marfan στην Ολλανδία.

Τα άτομα είχαν μέση ηλικία 41, 27% είχαν παλαιότερα υποβληθεί σε προληπτική αντικατάσταση ρίζας της αορτής, και η πλειοψηφία (73%) θεραπεύονταν με β αποκλειστές.

Συνολικά 117 άτομα τυχαιοποιήθηκαν για να μη λάβουν περαιτέρω θεραπευτική αγωγή, ενώ 116 τυχαιοποιήθηκαν να λάβουν λοσαρτάνη 50 mg ημερησίως, που διπλασιαζόταν μετά από 14 μέρες εάν δεν υπήρχαν ανεπιθύμητες ενέργειες.

Η διάταση της αορτής παρακολουθούνταν με μαγνητική τομογραφία (MRI) για τα 3 χρόνια της παρακολούθησης.

Κατά τη διάρκεια της μελέτης , εάν οι ασθενείς σε οποιοδήποτε σκέλος της μελέτης χρειάζονταν προληπτική αντικατάσταση της ρίζας της αορτής η απόφαση επαφίονταν στην διακριτική ευχέρεια του θεράποντος καρδιολόγου με βάση τις υπάρχουσες κατευθυντήριες οδηγίες και γινόταν έναρξη αντιπηκτικής αγωγής όπου αυτή ήταν απαραίτητη.

Η μελέτη έδειξε ότι μετά 3 έτη η διάταση της ρίζας της αορτής ήταν σημαντικά μικρότερη στην ομάδα της λοσαρτάνης από αυτήν του ελέγχου(0.77 mm αντί 1.35 mm, p=0.014), και 50% των ασθενών της λοσαρτάνης έδειξαν μηδενική αύξηση της διάτασης της ρίζας της αορτής σε σύγκριση με 31% της ομάδας ελέγχου(p=0.022).

Στο σύνδρομο Marfan η αντικατάσταση της αορτής συνήθως περιορίζεται στην «αορτική ρίζα» αλλά μπορεί επίσης να επεκτείνεται και πέρα από αυτή. Η μελέτη έδειξε ότι η διάταση της αορτής πέρα από την ρίζα δεν μειωνόταν σημαντικά με τη λοσαρτάνη. Όμως στην υποομάδα των ατόμων που είχαν ήδη υποβληθεί σε αντικατάσταση της ρίζας της αορτής , η διάταση ενός τμήματος που καλείται αορτικό τόξο ήταν σημαντικά μικρότερη σε ασθενείς που αντιμετωπίσθηκαν με λοσαρτάνη σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. (0.50 mm αντί 1.01 mm, p=0.033). «Αυτό το αποτέλεσμα πρέπει να ερμηνευθεί με προσοχή καθώς οι αρχικές διαστάσεις της αορτής σε ασθενείς με προηγηθείσα αντικατάσταση ρίζας αορτής δεν ήταν απόλυτα συγκρίσιμες ανάμεσα στις ομάδες» είπε ο  Dr. Groenink.

Παρά το ότι η μειωμένη συχνότητα διάτασης της αορτής στην ομάδα της λοσαρτάνης υποδηλώνει ότι το φάρμακο μπορεί να καθυστερεί ή και να προλαμβάνει την ρήξη της αορτής καθώς και την ανάγκη προληπτικής χειρουργικής αντικατάστασης σε ασθενείς με Marfan, η μελέτη δεν απέδειξε αυτό το αποτέλεσμα.

Δεν υπήρχε διαφορά στη συχνότητα αορτικού διαχωρισμού (0 στην ομάδα της λοσαρτάνης και 2 στην ομάδα ελέγχου) ή στα κατ’ επιλογή αορτικά χειρουργεία (10 στην ομάδα της λοσαρτάνης και 9 στην ομάδα ελέγχου) και δεν συνέβησαν καρδιαγγειακοί θάνατοι.

 « Η επίπτωση των κλινικών συμβαμάτων ήταν χαμηλή στην μελέτη μας και άρα η κλινική σχέση της θεραπείας με λοσαρτάνη στις  επεμβάσεις της αορτής και στον αορτικό διαχωρισμό δεν μπόρεσε να καθοριστεί», είπε ο Dr. Groenink προσθέτοντας ότι μόνο μια μεγαλύτερη προοπτική μελέτη με μεγαλύτερη περίοδο παρακολούθησης μπορεί να ξεκαθαρίσει αυτά τα ευρήματα.

COMPARE: Effect of losartan on aortic dilatation rate in adults with Marfan Syndrome http://www.escardio.org/about/press/esc-congress-2013/press-conferences/Documents/slides/groenink.pdf